GAPS diyeti nedir?
GAPS beslenme protokolünü bizlere sunan Dr. Natasha Campbell-McBride’ın 2015 yılında Türkiye’ye gelmesinin ardından “GAPS” adı giderek yaygınlaşmaya başladı. Dr. Natasha Campbell’dan ilk eğitim alan hekimlerden biri olarak ben de sık sık bu tedavi yöntemini hastalarımda uygulanamaya başladım. Aldığım yüz güldürücü sonuçlar hem beni hasta hastalarımı oldukça mutlu etti. Türk Hekimleri olarak kaleme aldığımız “GAPS DESTEK” kitabı ile de GAPS’ın Türkiye versiyonunda bir çok kişiye yardımcı olduğumuza inanıyorum.
GAPS; bağırsak ve bağırsak geçirgenliğine bağlı fizyolojik/psikolojik sorunların İngilizce baş harflerinden oluşmuş bir kısaltmadır aslında ama günümüzde “aşırı bağırsak geçirgenliği (LEAKY GUT SENDROM”) ile eş anlamlı kullanılır olmuştur.
Bağırsaklarımız yaklaşık 4050 metre kare genişliğe sahip en büyük organımızdır. Bağırsaklarımız sayesinden dışarıdan aldığımız her türlü gıda ile yüksek oranda temas etme ve faydalanma (gerekli besin maddeleri, vitaminleri ve mineralleri alma) imkanı buluruz. Burada önemli olan bağırsak bariyerlerinizin ne kadar sağlam olduğudur. Yeterince güçlü bir bariyeriniz yoksa toksin, ağır metal, mikroplar kontrolsüzce vücudunuza girme imkanı bulur.
Bağırsak bariyeriniz güçlü değilse, kan beyin bariyerinizde de sorunlar var demektir. Bu durumda da birçok nörolojik hastalık hatta otizm, hiperaktivite, depresyon, parkinson gibi sorunlar ortaya çıkabilmektedir.
Vücudunuza kontrolsüzce giriş sonucunda, bağışıklık sisteminiz alarm haline geçer. Ve aslında sizin için faydalı olabilecek bazı besinlere karşı antikor (savaş) üretmeye başlar. Üretilen bu antikor kendi dokularınıza benzediği durumlarda otoimmün hastalıklar, romatizma, alerji, gıda intoleransları v.b. oluşmaya başlar. Bu süreç bir süre sonra bağışıklık sisteminizi yorar ve gerisi çorap söküğü gibi gelir.
Bağırsaklarımıza neler zarar verir:
- Gereksiz kullanılan antibiyotikler ve antibiyotik kullanılan hayvan etleri
- Bitkilerde böcekleri öldürmek için kullanılan pestisitler
- Gereksiz ağrı kesici, steroid, doğum kontrol hapı, antidepresan kullanımı (hekiminize danışın)
- İşlenmiş gıda tüketimi
- GDO’lu gıda tüketimi
- Aşırı karbonhidrat tüketimi
- Alkol
LAKY GUT SENDROMU (aşırı bağırsak geçirgenliği) ile ilişkili olabileceği düşünülen hastalıklar :
- Gaz, şişkinlik,kabızlık, ishal
- Midede yanma,ekşime
- Ağızda, nefeste kötü koku
- Gıda intoleransları
- Bağırsak hastalıkları (İrritabl kolon, İBS, Ülseratif kolit, Chron)
- Multipl Skleroz (MS)
- SLE (Sistemik Lupus Eritamatozis)
- Tip I Diabet, kan şekeri dengesizliği, insülin direnci,reaktif hipogilisemi
- Romotoid Artrit, otoimmün eklem hastalıkları
- Hasimato Tiroiditi
- Fibromyalji, kas romatizması, kas ağrıları
- Cilt allerji ve döküntüleri, kontakt dermatit
- Egzama, Sedef hastalığı, Behçet hastalığı
- Hormonal dengesizlikler
- Kronik yorgunluk hissi
- Sık idrar yolu enfeksiyonu geçirme
- Sık Vaginal enfeksiyon geçirme
- Sık Üst solunum yolu enfeksiyonu geçirme
- Sık otit (kulak infeksiyonu) geçirme
- Tedaviye dirençli Anemi, kansızlık
- Astım
- Kolesterol yüksekliği
- Şizofreni
- Safra taşları oluşumu ve karaciğer enzim yüksekliği
- Epilepsi (SARA)
- Kan basıncı sorunları
- Tırnak bozuklukları
- Ciltte soluk renk
- Obezite, kilo verememe
- Sık sık Diş problemleri
- Obsesif- kompulsif bozukluklar
- Öğrenme bozukluğu, Hiperaktivite, dikkat eksikliği,
- Disleksi, dispraksi
- Otizm
- Panik atak, öfke, anksiyete, depresyon
- Bipolar bozukluk
- Duygu durum bozuklukları
Bağırsakların durumunu görmek için dışkının analizi ve kanda yapılacak öçzel testler ve genetik analiz bize yol gösterici olmaktadır.
Burada yapılması gereken en önemli tedavi yöntemi “bağırsaktaki aşırı geçirgenlik” durumunun düzeltilmesidir. Bu amaçla bir eleminasyon diyeti kapsamında GAPS protokolü uygulanarak, hem bariyer tamiri hem de oluşmuş diğer hastalıklar için vücudun kendi kendini tamiri için gereken maddeler doğru bir şekilde vücuda verilmiş olur.
Vücudumuzdaki tüm organlar gerekli koşullar sağlandığında kendi kendini tamir etme kapasitesine sahiptir. Yeter ki bir fırsat verelim.
GAPS Beslenme Protokolünü uygulandığı başlıca durumlar:
- Otizm
- DEHB
- Disleksi
- Dispraksi
- Epilepsi
- Depresyon
- Şizofreni
- Bipolar bozukluk
- Obsesif-kompulsif bozukluk (OKB)
- Bozulmuş yeme alışkanlığı
- Çocukluk çağı gıda intoleransı ve alerjileri
- Akne,
- Alerji,
- Anemi,
- Demir eksikliği,
- Bellek problemleri,
- Çölyak, glüten intoleransına bağlı bozukluklar,
- Diyabet,
- Egzama,
- Eklem ağrıları,
- MS,
- Migren,
- Parkinson,
- Romatoid artrit,
- Sedef
- Haşimato Tiroiditi
- Sistit durumunda
OTİZM ve GAPS :
Yapılan bir çok çalışmada Otistik çocukların bağırsa floralarının normalden farklı olduğu, genel olarak Leaky Gut Sendromu bulgularının varlığı gösterilmştir. Bağırsa aşırı geçirgenliğinin tamiri ile toksin girişi önlenmekte ve beyin fonksiyonlarını, kendini ifadeyi, bilişsel ve akademik başarıyı sağlayacak bir fırsat elde edilmiş olur. Tüm ailenin desteği ile başarı şansı daha fazla artmaktadır.
GAPS Beslenme Protokolünde GAPS DANIŞMAN DOKTORUNUN görevleri:
Her insan ve her hastalık kendine özgüdür. Ana prensipler aynı olsada herkese şablon diyetler, beslenme yöntemleri ve takviyeler uygulnamaz. Gerçek ve kalıcı başarı için kişiye özel bir protokol belirlnmeli, ilerleyen aşamalarda vücudun veridiği tepkilerre gör takviyeler ilave edilmelidir. GAPS Beslenme tedavisi oldukça basit gibi görünse de ortaya çıkabilecek ciddi yan etkiler, ağır metal atılımnda profosyonl yardıma ihtiyaç duyulabilmektedir. GAPS danışman doktoru sizi bu yan etkilere karşı korur ve doğru şekilde ilerlemenizi sağlar.
TEDAVi NE KADAR SÜRER: Kişiye göre değişmekle birlikte 1-2 içerinde kalıcı iyilik hali için bu protokolü uygulamak gerekmektedir. Kimi hastada normal (!) yaşama dönülebilse bile bazı hastalarda biiraz değiştirilerek de olsa GAPS beslenmesine devam etmek gereklidir.
T